2012 yılında turnaların Türkiye’deki varlığını korunması amacıyla turna için bir eylem planı hazırlanmasının gerekli olduğunu düşünerek Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP Türkiye) – Küresel Çevre Fonu (GEF SGP) desteğiyle Orman ve Su İşleri Bakanlığı de diğer paydaşların işbirliğiyle Turna Eylem Planı’nı hazırladık.
Ulusal turna eylem planı hazırlama sürecinde Türkiye’deki turnaların durumunu tespit etmek amacıyla detaylı bir literatür çalışması yapılmış, ardından kuş gözlemcileri Süleyman Ekşioğlu, Riyat Gül ve İlker Özbahar tarafından arazi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Arazi çalışmalarına Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nün yerel teşkilatlarındaki ilgili personeli ile yerel sivil toplum kuruluşlarından ve yerel kuş gözlemcilerinden katılım sağlanmıştır. Arazi çalışmaları sırasında, herhangi bir verinin gözden kaçırılmaması amacıyla turnanın geçmişte görüldüğü alanlardaki alan kullanıcılarıyla (avcılar, çiftçiler, balıkçılar, çobanlar vb.) görüşmeler ve anket çalışmaları yapılmış ve değerlendirilmiştir. 2012 ve 2013 yıllarında turnanın geçmişte kuluçkaya yattığı bilinen ve arazi özellikleri nedeniyle potansiyel üreme alanı olduğu varsayılan 44 alandan 2012- 2013 yılları Haziran ve Temmuz aylarında 39 alan ziyaret edilmiştir. Arazi çalışmaları, aynı dönemde Dünya Turna Vakfı ve Doğa Derneği adına gerçekleştirilen arazi çalışmalarıyla da koordineli bir şekilde yürütülmüş ve bu çalışma kapdsamında elde edilen tüm veriler de eylem planında kullanılmıştır.
Proje ekibi, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün merkez ve turnanın görüldüğü illerdeki yönetici ve teknik personeli, ilgili uzmanlar ve sivil toplum kuruluşlarının katılımı ile 29-30 Nisan, 1 Mayıs 2013 tarihlerinde üç günlük bir çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştayda arazi çalışmalarında elde edilen bulgular değerlendirilmiş, türü tehdit eden problemler ve tehdit düzeyleri ortaya konmuş, ulusal turna eylem planı hedefleri ve yönetimi bu hedeflere ulaştıracak faaliyetler/eylemler görüşülmüştür. Takip eden süreçte ilgili kurum, kuruluş ve uzmanların görüşleri alınarak hazırlanan taslak ulusal turna eylem planı onaylanarak uygulamaya konmak üzere Orman ve Su İşleri Bakanlığına sunulmuştur.
Bu süreçte Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın başlattığı korumada öncelikli türler için tür eylem planlarının hazırlanması ve uygulanması sürecine katkı sağlamak amacıyla bir Tür Eylem Planı Hazırlama Rehberi hazırladık.
Tür Eylem Planı Hazırlama Rehberi (.pdf)
Uygulanmaya başlandığı günden itibaren Türkiye’de türler için hazırlanan eylem planları içinde uygulama başarısı yüksek ve faaliyetler açısından örnek bir plan olduğunu düşündüğümüz bu planın ülkemizin doğal ve kültürel zenginliği olan turnalarımızın korunmasına önayak olmasını umuyoruz.